De rotator cuff is een verzamelnaam voor een aantal spieren en pezen die rondom de kop van het schoudergewricht liggen. De rotator cuff bestaat uit vier spieren: M. Supraspinatus, M. Teres Minor, M. Subscapularis en de M. Infraspinatus. Hun primaire functies zijn het bieden van stabiliteit en het bewegen van het de bovenarm en het schouderblad. Een optimale functie van de rotator cuff spieren is essentieel bij het bewegen van de bovenarm. Rotator cuff ruptuur is een van de meest voorkomende oorzaken van schouderpijn en schouderdysfunctie. Andere benamingen zijn onder andere: een rotator cuff letsel, een rotator cuff scheur of een rotator cuff leasie.
Doordat het schoudergewricht maar een beperkte passieve stabiliteit heeft, moet de rotator cuff zorgen voor een krachtig en stabiel gewricht. Indien men een schouderpees gescheurd heeft, verliest de schouder een gedeelte van deze stabiliteit.
Er bestaan twee type oorzaken van schouderscheuren: de degeneratieve scheuren en de traumatische scheuren. De degeneratieve scheuren is een vrij normaal beloop van het ouder worden en wordt waarschijnlijk veroorzaakt door herhaaldelijk belasting. De traumatische scheuren treden acuut op door een val of een pijnscheut tijdens bijvoorbeeld het werpen.
Daarnaast kunnen de rotator cuff pezen partieel (gedeeltelijk) of full-thickness (volledig) scheuren. De M. Supraspinatus is hierbij het vaakste aangedaan.
Het exacte mechanisme achter het scheuren van een van deze pezen in de schouder is nog steeds onbekend. Wetenschappers vermoeden dat het een logisch gevolg is van het ouder worden. Er bestaat tevens een relatie tussen repeterende bovenhandse schouderbewegingen en de prevalentie van scheuren in de pezen van de schouder. Ook forse trauma’s, sportblessures en een slechte algehele gezondheid kunnen ten grondslag liggen aan het gedeeltelijk of volledig scheuren van de rotator cuff. Roken en een ontsteking van het gewrichtskapsel kan ook leiden tot een hoger risico voor rotator cuff letsel.
Een scheur in een of meerdere pezen van de rotator cuff hoeft niet per definitie te leiden tot pijn, krachtsverlies of verlies in functie. Zo zijn er studies die aantonen dat 40-46% van de asymptomatische personen boven de 40 een letsel heeft aan zijn rotator cuff. Indien het letsel wel tot klachten leidt, zijn de belangrijkste symptomen pijn en dysfunctie. De locatie en de grootte van de scheur heeft een belangrijke invloed op de dysfunctie. Het zijwaarts heffen en het naar buiten draaien van de arm zijn over het algemeen het meest verzwakt. De volgende symptomen zijn gangbaar bij een letsel van de rotator cuff:
Rotator cuff letsels komen met name voor bij ouderen waarbij er een sterke relatie is tussen personen van de 65 en rotator cuff letsel. Kinderen en jongvolwassenen hebben nog een goede spier- en peeskwaliteit, waardoor zij over het algemeen niet snel een scheur oplopen. Rokers, personen met diabetes en personen met significante spierafname lopen een groter risico tot het scheuren van de pezen in hun schouder.
Allereerst is het belangrijk om in kaart te brengen wat de aard van het letsel is. Het klinisch beeld is hierin vaak leidend, eventueel ondersteund door beeldvormende diagnostiek. Zo maakt men een onderscheid tussen een gedeeltelijke scheur (partieel letsel) of een volledige scheur (full thickness letsel of ruptuur). Indien er sprake is van een volledige scheur hoeft er niet altijd sprake te zijn van volledig functieverlies. Op het moment dat de rotator cuff pees nog een verbinding heeft met de aanhechting op de bovenarm, kan de functie conservatief (gedeeltelijk) worden hersteld. Indien de arm niet meer geheft kan worden is operatief ingrijpen mogelijk bij personen met een goede spier-/peeskwaliteit. Medische beeldvorming kan dan aantonen of dit (nog) mogelijk is.
De fysiotherapeutische interventies van een schouder fysiotherapeut zullen bestaan uit:
Een gezonde levensstijl met voldoende lichaamsbeweging draagt bij aan het voorkomen van rotator cuff letsel. Echter, een rotator cuff letsel kan niet altijd worden voorkomen. Studies laten zien dat in de asymptomatische populatie, dat wil zeggen: personen zonder schouderklachten, er ook een hoge incidentie is van letsel (scheurtjes) van de rotator cuff. Dit kan worden beschouwd als een normaal proces van het ouder worden. Bovenhandse repeterende werkzaamheden zijn een risicofactor voor het ontwikkelen van letsel aan de rotator cuff. Het advies is dan ook om regelmatig rust te nemen van dergelijke werkzaamheden en bij klachten een fysiotherapeut te consulteren.
De fysiotherapeuten bij fysiotherapie Philipsen & Meijer hebben een uitgebreide expertise opgebouwd in de behandeling/revalidatie van rotator cuff letsels. Door middel van een uitgebreide nationale en internationale scholing zijn zij op de hoogte van de laatste wetenschappelijke inzichten op het gebied van de behandeling van schouderklachten. Een afspraak maken met onze schouderspecialisten kan zowel op de locatie in Ell als de locatie in Weert.